Romatoid artrit (RA), bağışıklık sisteminin eklemlere saldırmasıyla ortaya çıkan kronik ve iltihaplı bir hastalıktır. Bu durum, eklemlerde ağrı, şişlik ve sertlik gibi semptomlara neden olur. Hastalığın kesin bir tedavisi olmamakla birlikte, uygun beslenme ile semptomları hafifletmek ve iltihabı azaltmak mümkündür. Bazı besinler vücutta inflamasyonu artırırken, bazıları ise bağışıklık sistemini destekleyerek iltihaplanmayı azaltabilir. Bu yüzden romatoid artrit hastalarının tüketmesi gereken ve kaçınması gereken besinleri iyi bilmesi gerekir.
Tüketilmesi Önerilen Besinler
İltihabı azaltan ve bağışıklık sistemini güçlendiren besinler, romatoid artrit hastalarının diyetinde önemli bir yer tutmalıdır.
1. Omega-3 Kaynakları
Omega-3 yağ asitleri, romatoid artritte iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilir. Özellikle somon, sardalya, uskumru ve hamsi gibi yağlı balıklar, yüksek miktarda omega-3 içerdiğinden eklem ağrılarını hafifletmede etkilidir.
2. Sağlıklı Yağlar
Zeytinyağı, içerdiği polifenoller sayesinde güçlü bir antioksidan kaynağıdır ve düzenli tüketildiğinde eklem sağlığını destekler. Ayrıca avokado, badem, ceviz, keten tohumu ve chia tohumu gibi sağlıklı yağlar, hücrelerin yenilenmesini destekleyerek inflamasyonu azaltır.
3. Sebzeler ve Antioksidan Kaynakları
Yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, pazı, lahana) ve renkli sebzeler (havuç, biber, brokoli) yüksek antioksidan içerikleri sayesinde bağışıklık sistemini destekler. Bu besinler vücutta serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresi azaltarak eklem sağlığını koruyabilir.
4. Baharatlar ve Bitki Çayları
Doğal anti-enflamatuar özelliklere sahip zerdeçal ve zencefil, eklem ağrılarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu baharatlar yemeklere eklenerek ya da çay olarak tüketilebilir. Yeşil çay, içerdiği polifenoller sayesinde bağışıklık sistemini destekleyerek inflamasyonu azaltabilir.
Kaçınılması Gereken Besinler
Bazı besinler vücutta inflamasyonu artırarak romatoid artrit semptomlarını kötüleştirebilir. Bu nedenle aşağıdaki besinlerden uzak durulması önerilir.
1. Süt ve Süt Ürünleri
Süt ve süt ürünleri (süt, peynir, yoğurt, tereyağı), içerdiği kazein proteini nedeniyle bağışıklık sisteminde aşırı tepkilere yol açabilir. Bu durum inflamasyonu artırarak eklem ağrılarını şiddetlendirebilir. Laktoz intoleransı olan kişilerde ise sindirim sistemi problemlerine neden olabilir. Süt ürünleri yerine badem sütü, hindistancevizi sütü veya tahin sütü gibi bitkisel süt alternatifleri tercih edilebilir.
2. Baklagiller
Baklagiller (mercimek, nohut, fasulye, bezelye), içerdiği lektin ve fitatlar nedeniyle bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilir. Lektinler, bağırsak geçirgenliğini artırarak bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesine neden olabilir ve inflamasyonu tetikleyebilir.
3. Rafine Karbonhidratlar ve Şeker
Beyaz ekmek, beyaz un, makarna, pirinç ve tatlılar, kan şekerini hızla yükseltir ve vücutta inflamasyonu artırabilir. Aynı zamanda gazlı içecekler, hazır meyve suları ve şekerli kahveler gibi içecekler de yüksek fruktoz içeriği nedeniyle iltihaplanmayı artırabilir.
4. İşlenmiş Gıdalar ve Trans Yağlar
Cips, fast food, hazır atıştırmalıklar ve işlenmiş etler (salam, sucuk, sosis) gibi yiyecekler, içerdiği katkı maddeleri ve trans yağlar nedeniyle inflamasyonu artırabilir. Bunun yerine doğal ve işlenmemiş gıdalar tercih edilmelidir.
5. Kırmızı Et ve İşlenmiş Etler
Kırmızı etin aşırı tüketimi, vücutta iltihaplanmayı tetikleyebilir. Özellikle işlenmiş etler (salam, sucuk, sosis) ilave katkı maddeleri içerdiğinden daha zararlı olabilir. Kırmızı et yerine balık, hindi ve tavuk gibi daha hafif protein kaynakları tercih edilebilir.
6. Alkol ve Sigara
Alkol ve sigara, bağışıklık sistemini zayıflatarak inflamasyonu artırabilir ve romatoid artrit semptomlarını kötüleştirebilir. Bu nedenle mümkün olduğunca tüketilmemelidir.
Pınar Demirkaya, deneyimli bir beslenme uzmanı olarak kendi beslenme ve danışmanlık merkezinde, danışanlarının ideal vücut ağırlığına ve sağlıklı beden durumlarına kavuşması için çalışmalarını sürdürmektedir.
- Bayramda Nasıl Beslenmeliyiz? - 29 Mart 2025
- Romatoid Artritte Beslenme - 26 Mart 2025
- Kilo Vermek İsteyenlerin Sık Yaptığı 10 Hata - 23 Mart 2025