Yağ yakımını desteklediği için protein ağırlıklı diyetlerle kısa sürede kilo vermek mümkün. Peki protein ağırlıklı beslenme nedir, artıları eksileri neler?
Protein ağırlıklı beslenme, günlük alınan besin türlerinin ağırlıklı olarak proteinden oluşmasıdır fakat düşük miktarda karbonhidrat içerir ve muhakkak sebzelerle özellikle yeşil yapraklılarla desteklenir.
Protein ağırlıklı diyetler ise karbonhidratı ya tamamen elimine eder ya da dukan diyetinde olduğu gibi çok sınırlı bir miktarda tüketilmesine -örneğin bir kaşık yulaf gibi- izin verir.
Karbonhidrat dengesi sağlanmış, hayvansal ve bitkisel protein kaynaklarının bir arada tüketildiği protein içeriği zenginleştirilmiş bir protein ağırlıklı sağlıklı beslenme planı ile protein diyeti farklı şeylerdir.
Kısa sürede hızlı kilo verdiren protein diyetleri uzun vadede sağlıklı bir beslenme türü değildir. Belli bir süre, diyetisyen denetiminde uygulanabilir fakat özellikle böbreklerin sağlığı açısından, dikkatli yürütülmesi gereken diyet türleri olduğunun bir kere daha altını çizmekte fayda var.
Protein Ağırlıklı Diyet Nedir?
Protein, sindirimi uzun süren ve daha fazla enerji gerektiren bir besin türüdür bu yüzden de protein aldığımızda beden besini sindirmek için daha fazla enerji harcar yani yağ yakar. Üstelik uzun süre tokluk sağlar. Proteinler, karbonhidratlar kadar hızlı bir şekilde kana karışmadığı için şeker dengesi bozmaz ve açlık atakları tatlı krizleri gibi kilo almaya neden olan yeme durumların önüne geçmek kolaylaşır.
Protein ağırlıklı diyetler, sindirim sırasında harcanan enerjinin artırılması mantığı üzerine kurulu, yağ yakımını temel alan diyetlerdir.
Beslenme alışkanlıklarının ve sindirim sistemini çalışma modelinin bir anda değişmesi metabolizmayı kısmen şoka uğratır. Protein diyetlerinin hızlı kilo verdiren diyetler olarak bilinmesinin sebebi bu şok durumdur. Vücut şoku atlattıktan sonra kaybettiği kiloyu geri alma eğilimindedir, beslenmede krizler çıkabilir, bu yüzden bu tür diyetler sonrası kilonuzu korumak genellikle zordur.
Protein Ağırlıklı Diyet Nasıl Yapılır?
Protein diyeti çok çeşitlidir ve uygulama biçimleri birbirinden farklıdır. Şok diyetler kategorisinde değerlendirdiğimiz üç gün/bir hafta gibi sınırlı sürelerde uygulanan protein diyetlerinde karbonhidrat ve şeker tüketimi tamamen kesilir. Genellikle üç ana öğün artı üç ara öğün ile az ve sık yeme modeli üzerine kuruludurlar. Bu tür protein diyetlerinde amaç kısa sürede hızlı kilo vermektir.
Bir de Dukan gibi Karatay diyeti gibi daha besin dengesi gözetilerek yapılan protein ağırlıklı diyetler söz konusudur.
Beslenme uzmanları ya da doktorlar tarafından geliştirilmiş Karatay diyeti gibi protein yoğunluklu beslenme modellerinde karbonhidratlar sınırlandırılır fakat beslenmeden tamamen çıkarılmaz ve kısa süreliğine uygulanan diyetlerdir.
Beslenmenin içeriğini ağırlıklı olarak ve her öğünde et, balık, yumurta, kümes hayvanları, süt ve süt ürünleri gibi yüksek protein kaynakları oluşturur. Kilo kaybının seyrine göre diğer besin grupları öğünlere eklenir. Karbonhidrat miktarı ve kaynağı her diyette değişir. Öğün sayısı genelde üç ana öğün ve ara öğünler şeklindedir.
Protein Ağırlıklı Diyette Neler Yenir?
- Kırmızı et ve et ürünlerinin tamamı
- Tavuk, hindi ve diğer kümes hayvanları
- Sakatat
- Yumurta
- Süt ve süt ürünlerinin tamamı
- İşlenmiş etten yapılan şarküteri ürünleri
- Balık ve deniz mahsullerinin tamamı
- Soya fasulyesi ve diğer fasulye türleri
- Kavrulmamış kuru yemişler ve yağlı tohumlar
- Yeşil yapraklı, nişastasız sebzeler
Protein Ağırlıklı Diyette Neler Yenmez?
Tahmin edebileceğiniz üzere protein ağırlıklı diyetlerde karbonhidrat tüketilmez. Genellikle tamamen kesilir ya da düşük miktarlarda alınmasına izin verilir.
Karbonhidrat içeren nişasta oranı yüksek patates, bezelye gibi sebzeler beslenmeden çıkarılır, un ve unlu mamüller tüketilmez, protein ekmeği gibi özel karışımlardan yapılmış diyet ekmekler dahi sınırlı miktarda izinlidir.
Meyve şekeri de dahil olmak üzere her türlü şeker, protein ağırlıklı diyetlerde yasaklılar listesinde yer alır. Yeşil elma gibi düşük şeker oranına sahip bazı meyveler dışında meyve ve kuru meyveler de tüketilmez.
Alkol, gazlı içecekler ve meyve suları, diyabet versiyonları da dahil olmak üzere çikolata ve tatlılar, buğday ve buğdaydan yapılmış her şey, arpa, çavdar ve bu tahıllardan yapılmış gıdalar, nişasta içeren sebze, meyve ve paketli ürünler ve karbonhidrat bakımından zengin kuru baklagiller, protein diyetinde yenmeyen besin gruplarıdır.
Protein Ağırlıklı Beslenme Zayıflatır Mı?
Karbonhidratı kesmek ve protein yoğunluklu beslenmek hızlı bir şekilde zayıflattığı için bu tür diyetler popüler hale gelmiştir. Karbonhidrat tüketimi durdurmak başlı başına kilo vermeyi desteklediği gibi yerine yüksek miktarda protein tüketmek vücudun kalori sarfiyatını ciddi oranda artırır. Bu durumda kilo vermek, zayıflamak elbette mümkündür.
Protein ağırlıklı diyetler yağ yakımı artırır ve düşük glisemik indeksli gıdalar tüketilmediği için kan şekeri düzenlidir, açlık hissiyle mücadele etmeniz gerekmez. Dolayısıyla aç kalmadan kilo vermenin bir yolu olduğu için de çok tercih edilir. Özellikle aç kalma korkusu olanlarda veya aşırı yeme nedeniyle mide kapasitesinin büyüdüğü kişilerde, belli bir süre ve uzman gözetiminde bu tür diyetler kullanılabilir.
Karbonhidrat ağırlıklı beslenme ödeme neden olur. Protein ağırlıklı diyetlerin ilk birkaç gününde hızlı bir şekilde verilen kilonun önemli bir kısmı bu ödemdir. Bu yanıyla da kısa sürede kilo vermek isteyenler tarafından tercih edilir ve işe yaradığı doğrusudur.
Sorun şu ki, bu tür diyetlerde verilen kilolar maalesef geri alınır fakat diyete başladığınız ilk haftalarda metabolizmayı şaşırtmak için, bir beslenme uzmanı eşliğinde olmak koşuluyla belli bir süre, protein yoğunluklu diyetlerden faydalanmak, alternatif yaklaşım olarak değerlendirilebilir.
Protein Diyetinin Faydaları
- Birikmiş yağ depolarının yakılmasına yardımcı olur.
- Kas kütlesinin artmasını, yağ dokusunun azalmasını sağlar.
- Metabolizmanın enerji düzeyini yükseltir, hareket etme istediğini destekler ve fiziksel olarak daha aktif olmayı kolaylaştırır.
- Tokluk hissinin uzun sürmesi, bedenin şeker dengesini olumlu etkiler ve açlık ataklarının, tatlı krizlerinin ortaya çıkması seyrekleşir.
Protein Diyetinin Zararları
- Yoğun protein alımı böbrek sağlığı açısından tehlikeli olduğu için protein ağırlıklı diyetler uzun süre uygulanmamalıdır.
- Protein ağırlıklı beslenmek kolesterol yükünü artırabilir, kalp ve damar hastalıkları bakımından risk oluşturması ihtimali söz konusudur.
- Lif bakımından düşük bir diyet türü olduğu için protein ağırlıklı beslenme bağırsak problemlerine, kabızlığa neden olabilir.
- Meyve ve tahıl grupları tüketilmediğinden protein ağırlıklı diyetler çoğu zaman vitamin ve mineral eksikliğine yol açar.
- Yüksek protein içerikli diyetlerden sonra hızla verilen kilolar, hızla geri alınır.
Protein Ağırlık Beslenme Kimler İçin Uygun Değildir?
Yüksek kolesterol, kalp ve damar hastalıkları, böbrek yetmezliği ya da böbreklerde herhangi diğer hastalıklar protein ağırlıklı diyet yapmaya engel durumlardır. Bu tür sağlık sorunları olan kişilerin uzman diyetisyen gözetiminde ve besin çeşitliliği üzerine kurulu diyetlerle kilo vermesi önerilir.
Karbonhidrat, lif, vitamin ve mineral eksikliğine yol açması ihtimali nedeniyle, hamileler, emziren anneler, gelişim çağındaki çocuklar ve gençler, protein ağırlıklı diyetler için uygun kişiler değildir.
Protein Ağırlıklı Beslenme Nasıl Olmalı?
Zararlı tarafları ve avantajları değerlendirildiğinde, herhangi bir sağlık sorunu olmayan kişilerde kilo verme sürecine belli bir ivme kazandırmak amacıyla, kontrollü bir şekilde ve diyetisyen gözetiminde zayıflama sürecine dahil edilebilir.
Pınar Demirkaya, deneyimli bir beslenme uzmanı olarak kendi beslenme ve danışmanlık merkezinde, danışanlarının ideal vücut ağırlığına ve sağlıklı beden durumlarına kavuşması için çalışmalarını sürdürmektedir.
- Magnezyumun Farklı Formları ve Faydaları - 19 Kasım 2024
- Diyetin İlk Haftası Neden Kabızlık Yaşanır? - 16 Kasım 2024
- İnatçı Karın Yağları için Ne Yapmalıyım? - 13 Kasım 2024