Gluten, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein olup, günümüzde yaygın bir şekilde gıda ürünlerinde bulunuyor. Ancak, son yıllarda yapılan araştırmalar glutenin sağlığımız üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya koymuştur. Birçok kişi, glutenin sadece çölyak hastalığına neden olduğunu düşünse de aslında glutenin, daha geniş bir hastalık yelpazesinde tetikleyici rol oynadığını gösteren bilimsel veriler mevcuttur. İşte glutenin, gözle görülmeyen etkilerle ilişkilendirilen bazı hastalıklar:
-
Çocuklarda Dikkat Dağınıklığı ve Hiperaktivite
Gluten, bazı çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye (ADHD) yol açabilir. Araştırmalar, bu çocukların gluten tüketimi sonrasında davranışsal değişiklikler yaşadığını ve daha fazla odaklanma problemi ortaya çıktığını göstermektedir. Gluten, beyin fonksiyonlarını etkileyebilir ve çocukların öğrenme süreçlerini zorlaştırabilir.
-
Anksiyete
Glutenin beyin üzerindeki etkileri, anksiyete ve depresyon gibi ruhsal sorunlarla da ilişkilendirilmektedir. Gluten, beyin kimyasını etkileyerek serotonin seviyelerini değiştirebilir ve bunun sonucunda kaygı bozuklukları ve depresif duygudurumlar ortaya çıkabilir.
-
Şeker Hastalığı (Diyabet)
Tip 1 diyabet, bağışıklık sisteminin pankreastaki insülin üreten hücrelere saldırması sonucu ortaya çıkar. Gluten, bu bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesine neden olabilir ve dolaylı olarak tip 1 diyabetin gelişimine katkıda bulunabilir. Çölyak hastalığı gibi bazı otoimmün hastalıklar, şeker hastalığı ile ilişkilidir.
-
Haşimato (Tiroid Hastalığı)
Gluten, tiroid bezinin normal işleyişini bozabilir. Haşimato hastalığı, tiroid bezinin iltihaplanması ve düzgün çalışmaması durumudur. Gluten, bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırmasına yol açarak bu durumu tetikleyebilir. Glutenin, tiroid hastalıklarını daha da kötüleştirebileceği düşünülmektedir.
-
Osteoporoz
Gluten, kemik sağlığını olumsuz etkileyebilir. Çölyak hastalığı olan bireylerde kemik yoğunluğunun düşmesi, osteoporoz riskini artırabilir. Glutenin bağışıklık sistemini bozması, kalsiyum emilimini engelleyebilir, bu da kemiklerin zayıflamasına yol açabilir.
-
Kronik Bağırsak Hastalığı
Gluten, bağırsaklarda iltihaplanmaya ve sindirim problemlerine yol açabilir. Çölyak hastalığı, glutenin bağışıklık sistemi tarafından vücuda zarar vermesiyle ortaya çıkar ve uzun süreli gluten tüketimi, bağırsak sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bağırsaklardaki zararın, sindirim sistemi hastalıklarını tetikleyebileceği unutulmamalıdır.
-
Beyin Bulanıklığı
Gluten, bazı bireylerde beyin bulanıklığına ve kafa karışıklığına neden olabilir. Bu durum, “gluten beyin sisliği” olarak adlandırılmaktadır. Glutenin beyin üzerindeki etkisi, konsantrasyon problemleri, unutkanlık ve zihinsel netlik kaybına yol açabilir.
Sonuç olarak, glutenin vücudumuzda yol açabileceği etkiler çok geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Eğer bu tür belirtiler yaşıyorsanız, glutenli gıdalardan kaçınmak ve bir uzmandan yardım almak sağlığınızı iyileştirebilir. Unutmayın, her bireyin gluten hassasiyeti farklı olabilir, bu yüzden vücudunuzu dinleyin ve gerektiğinde profesyonel destek alın.
Pınar Demirkaya, deneyimli bir beslenme uzmanı olarak kendi beslenme ve danışmanlık merkezinde, danışanlarının ideal vücut ağırlığına ve sağlıklı beden durumlarına kavuşması için çalışmalarını sürdürmektedir.
- Lupus ve Beslenme - 30 Kasım 2024
- Glutenin Neden Olabileceği Sağlık Sorunları - 26 Kasım 2024
- Bilinçsiz Meyve Tüketimi ve Kiloya Etkisi - 24 Kasım 2024