Gut diyeti, yanlış beslenmeden kaynaklanan gut hastalığını tedavi etmeyi ve gut nedeniyle alınan fazla kiloların verilmesini hedefleyen beslenme planıdır.
Pürin bakımından zengin et ve et ürünlerinin aşırı tüketilmesinden ve sürekli alkol kullanımından kaynaklanan gut hastalığı, kandaki ürik asit miktarının artmasına neden olur. Bu durumdan en çok böbrekler ve eklemler etkilenir. Gut, iltihaplı eklem romatizması ile birlikte şiddetli kilo alımı ve ayaklarda eklem deformasyonu şeklinde karşımıza çıkar.
Zengin hastalığı, padişah hastalığı gibi isimleri olan gut hastalığı, bir tür protein zehirlenmesidir ve aşırı et tüketiminden kaynaklanır. Beslenmenin pürin bakımından fakir gıdalardan oluşacak şekilde yeniden düzenlenmesi sayesinde gut hastalığını tamamen iyileştirmek ve kişiyi ideal vücut ağırlığına kavuşturmak mümkündür.
Gut Hastalığı Nedir?
Gut, yoğun et tüketimi nedeniyle kandaki yüksek ürik asit seviyesinin metabolizma ile ilgili bir takım aksamalardan dolayı böbreklerde çözünememesi sebebiyle vücudun asidik duruma geçmesidir. Asidik bünye kilo almaya meyillidir. Bu durumda yapılması gereken kısaca bedeni alkali duruma getirecek şekilde beslenmektir.
Gut, tam da “Ne Yersen O’sun” söyleminin hastalık formunda vücut bulmuş halidir diyebiliriz. Çünkü, beslenme sağlığın temelidir ve gut gibi hastalıklar bunun bir tür ispatı sayılabilir.
Normal koşullarda vücudun temel yapı taşı olan protein, gereğinden fazla alındığında asit birikmesine neden olur. Üriner sistem böbreklerden bu yoğun asiti tamamen tahliye edemediği için, eklemlerde birikir. Bedenin böbrekleri korumak üzere girdiği bu yol, yavaş ve uzun süren bir yıkıma neden olacaktır tabi eğer beslenme değiştirilmezse.
Gut Hastalığının Sebepleri
Gut hastalığı genetik bir hastalık değildir, kalıtımla geçmez. Fakat beslenme alışkanlıkları genetik mirasa kısmen dahildir ve ailenin çocuğu besleme eğilimi, beslenme kültürüne bağlı olarak dolaylı şekilde kalıtımdan kaynaklanır. Kimi kültürler et ağırlıklı beslenir kimileri sebze, kimilerinde gıda çeşitliliği hakimdir kimilerinde karbonhidrat sofranın esas unsurudur gibi…
Et ağırlıklı beslenmek yoğun pürin alımına neden olur. Pürin, genetik bilginin hücreye kodlanmasında görev alan önemli bir moleküldür ve sağlıklı bir metabolizmada pürin yıkıma uğradıktan sonra ürik asit olarak vücuttan atılır.
Aşırı et tüketimi pürin metabolizmasını bozar ve primer gut ya da sekonder gut dediğimiz iki farklı derecede gut hastalığına dönüşür. Peki kimler arasında yaygındır, gut hastalığı kimlerde görülür?
- Menopoz dönemindeki kadınlar ve kırk yaşının üstündeki erkekler.
- Et ve sakak ile beslenenler.
- Düzenli aşırı alkol tüketenler.
- Yüksek kolesterol hastaları.
- Yüksek tansiyon hastaları.
- Diyabetliler.
- Böbrek yetmezliği olanlar.
- Obezite ve pre obez hastaları.
Gut, genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar. metabolizma hızının yaşlanması ve menopoz gibi durumlara bağlı olarak yavaşlamasının gut hastalığına yakalanmada etkili olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca, erkeklerde gut hastalığı, kadınlara oranlara daha yaygındır.
Gut Hastalığının Belirtileri
Gut, romatizmal hastalıklarla benzer belirtiler gösterir, bu yüzden primer gut genellikle romatizma ile karıştırılır. Eklem ağrıları, eklemlerde şişkinlik gut hastalığının en önemli belirtileridir.
Gut, aşırı kilo durumunun romatizma ile birleşmiş bir versiyonu gibi görünür. İleri derece gut hastalığı olanlar, ağır bir bedene ve deforme olmuş eklemlere sahip olurlar. Gut hastalığının yaşam kalitesini ciddi anlamda düşüren diğer belirtilerini söyle sıralayabiliriz:
- Gece eklem ağrısı ile uyanma.
- Ayak baş parmağında şiddetli ağrı, Podagra.
- Ayak bilekleri, el ve el bilekleri, dirsekler ve diz ekleminde ağrı, yanma.
- Kilo alma, obezite.
- Kanda yüksek üre.
Yukarıdaki belirtilerden bir ya da daha fazlasını gösteriyor ve ağırlıklı olarak et tüketiyorsanız, kilo kontrol sorunları da varsa bir an evvel bir hekime görünmekte ve beslenme desteği için bir diyetisyene başvurmanızda fayda var.
Gut Hastalığı Diyeti
Gut hastalığı olanlar nasıl beslenmeli? Gut diyeti, bu temel soru etrafında şekillenmektedir ve iki önemli amacı vardır. Birincisi gut hastalarının kilo vermesini ya da ideal vücut ağırlıklarına kavuşmasını sağlamak, ikincisi pürin zengini asidik beslenme yerine pürin bakımından fakir besinlerden oluşan alkali beslenme modeline geçmek ve bedeni iyileştirmektir.
Gut hastalığını tedavi etmek üzere oluşturulan gut diyetinin amacı kandaki ürik asit düzeyini azaltmak şeklinde özetlenebilir. Bu yüzden de ürik asitin yükselmesine neden olan gıdalar beslenmeden çıkarılır.
Gut Diyeti Nedir?
Gut diyeti, kilo verme ve sağlıklı beslenme amacıyla et ve et ürünleri tüketiminin sınırlandırıldığı diyet planıdır. Etle beslenmeye alışmış gut hastaları için gut diyeti ilk başta doğal olarak bir açlık kaygısı yaratır. Kilo vermek durumunda olan gut hastalarının bilmesi gereken en önemli nokta, gut diyetinin aç kalmak anlamına gelmek zorunda olmadığıdır.
Gut hastaları genellikle kilolu oldukları için iyileşme döneminde kilo verecek şekilde beslenmeleri gerekir bunun için de bazı besinlerin sınırlandırılması ve/veya belli süre için tamamen beslenmeden çıkarılması zorunludur.
Gut Diyetinde Yasaklı Besinler
Et, balık ve kümes hayvanları ile tam yağlı mandıra ürünleri, hayvansal yağlar gut hastalığına neden olan başlıca besinlerdir. Pürin zengini bu gıdalar beslenmeden hayat boyu değil iyileşme süreci tamamlanana kadar çıkarılır. Daha sonra belli miktarlarda yeniden et ve et ürünler, süt ve süt ürünleri tüketmeye başlayabilirsiniz.
Gut diyetinde ilk elden elimine edilen besin ve besin gruplarını aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
- Tam yağlı süt
- Tam yağlı peynir çeşitleri
- Tereyağı
- Tam yağlı yoğurt
- Et, et suyu içeren yemek ve çorbalar
- Sakatatların tamamı
- Salam, sosis, sucuk gibi et ürünlerinin tamamı
- Balık
- Kalamar, karides ve diğer deniz canlıları
- Tam tahıllar
- Basit karbonhidratlar
- Basit şeker ve basit şeker içeren gıdalar
- Paketli gıdalar
- Kızartılarak pişmiş her şey
- Yağlı tohumlar ve kavrulmuş kuruyemişler
- Alkol
Alkol, etten sonra gut hastalığına neden olan en önemli ikinci unsurdur. Tedavi boyunca alkol konusunda beslenme danışmanı ile açık iletişim kurmak, alkol kullanımından mümkün olduğu kadar uzak durmak, gut hastalığı tedavisinde en önemli konuların başında gelir.
Gut Diyetinde Ne Yenir?
Diyetisyen kontrolünde oluşturulan beslenme planı sayesinde, birçok besinin yasaklı olmasına rağmen lezzetli ve doyurucu öğünler hazırlamak mümkün. Ayrıca düşük pürin ve bazı gıdaların sınırlı alımı sayesinde tamamen etsiz bir beslenme olmak zorunda da değil.
- Yarım yağlı süt ürünleri
- Kabuklu ve çiğ kuruyemişler
- Yumurta
- Yeşil yapraklı sebzeler
- Tüm meyveler
- Zeytinyağı, hindistan cevizi yağı
- Tüm baklagiller
- Tüm sebzeler
Gut Diyeti Listesi
Gut hastalığı da dahil olmak üzere, beslenmeden kaynaklanan herhangi bir sağlık sorunun iyileştirilmesi için uyguladığımız diyetlerde ya da tamamen kilo vermek üzere kurulu diğer diyet türlerinde, herkese aynı diyet listesinin uygun olmadığını düşünüyoruz.
İster iyileşme, ister kilo verme, ister her ikisi birden hedeflenmiş olsun, diyet listesi kişinin yemekten hoşlandığı şeyler ve genel beslenme alışkanlıkları tamamen yok sayılarak oluşturulduğunda uygulaması zor “diyetler” haline dönüşmektedir.
Gut hastalığında diyet listesi, pürin sınırlaması oluşturulacak şekilde her hafta değişen listeler halinde kişiye özel olarak hazırlanmalıdır. Böylece sürdürülebilir diyet listeleri oluşturmuş oluruz ve başarı kaçınılmaz, doğal bir sonuç olarak daha kolay bir şekilde elde edilir.
Pınar Demirkaya, deneyimli bir beslenme uzmanı olarak kendi beslenme ve danışmanlık merkezinde, danışanlarının ideal vücut ağırlığına ve sağlıklı beden durumlarına kavuşması için çalışmalarını sürdürmektedir.
- Magnezyumun Farklı Formları ve Faydaları - 19 Kasım 2024
- Diyetin İlk Haftası Neden Kabızlık Yaşanır? - 16 Kasım 2024
- İnatçı Karın Yağları için Ne Yapmalıyım? - 13 Kasım 2024
70 yaşında bir ihtiyarım. Aralık 2022 den beri ara ara gut atakları ile boğuşmaktayım. Ben Aralık ayından beri balık dışında hayvansal protein içeren yani kırmızı beyaz et tüketmiyorum. Yumurta yesem ayak baş parmağım şişiyor. Yani sen yumurta yiyebilirsiniz demişsin ya yumurta da hayvansal protein yani anlayacağın. Sağlıkla kal sayın Demirkaya. Sevgilerimle
Her hastalık için beslenme tarzları değişmektedir. Bu yüzden gut tedavisi için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Size yardımcı olmaktan mutluluk duyarız. (0536 977 7520)