Çocuklarda erken ergenlik, fiziksel ve psikolojik gelişim sorunlarına yol açabilir ve bu durumun olumsuz etkileri yetişkinlik dönemine sirayet edebilir.
Bu nedenle kız çocuklarında 8, erkek çocuklarında ise 9 yaşından önce başlayan ergenlik belirtilerini ciddiye almak gerekir. Ergenlik yaşının normal aralığı kızlarda 8-14 ve erkeklerde 9-16 olarak kabul ediliyorsa olsa da, ergenliğe girişin normal aralığın üst sınırına yakın yaşlarda, yani en azından 10 yaşından itibaren başlamasını tercih ederiz.
Çocuğunuzda 9 yaşından önce ergenlik belirtileri söz konusu ise ve bu belirtiler giderek hızlanıyorsa ve/veya güçleniyorsa, öncelikle bir hekime başvurulması gerekmektedir.
Ergenlik, oldukça karmaşık bir dönüşüm ve büyüme sürecidir. Bu süreç olması gereken zamandan önce başladığında bir takım gelişim gerilikleri ve sosyal uyum problemlerine neden olabilir.
Bu süreçteki çocukların ihtiyacı olan desteği sağlayacak en önemli kişiler anne ve babalardır. Bu nedenle erken ergenlik konusunda farkındalık sahibi olmak, son derece hassas bir konudur diyebiliriz.
Erken Ergenliğin Belirtileri
Erken ergenlik ihtimalini gözlemleyen anne babaların paniğe kapılmadan önce çocuklarının psikolojik gelişimine zarar vermeden belirtileri tespit etmesi, erken teşhis açısından büyük bir avantaj sağlar.
Çocuğun gelişimini takip etmek, ergenlik yaşı yaklaştıkça önem kazanır çünkü bu dönem aynı zamanda çocuklarda mahremiyet duygusunun güçlendiği bir çağ olduğundan erken ergenlik belirtilerini gözden kaçırmak mümkündür. Peki erken ergenliğin belirtileri nelerdir?
Fiziksel belirtiler:
- Kız çocuklarında meme dokusunda hassasiyet, büyüme, tomurcuklanma
- Erkek çocuklarında testisler ve peniste büyüme
- Koltuk altı, dudak üstü ve genital bölgede tüylenme
- Erkeklerde sakallanma
- Büyüme atakları, kilo alımı
- Boy uzaması
- Akne oluşumu ve yağlı cilt yapısı
Psikolojik ve/veya sosyo psikolojik belirtiler:
- İçe kapanık ruh hali
- Asosyallik ya da sosyalleşmeden bilinçli olarak uzak durma tercihi
- Yeme bozuklukları
- Mutsuzluk, depresyon eğilimi
- Daha fazla yalnız kalma isteği
Bu saydıklarımız bir takım araştırmaları neticesinde bilimsel olarak üzerinde hemfikir olunmuş bazı genel gözlemlerdir fakat her çocuk için kesin olarak geçerli olmadığını da eklemek gerekir.
Psikolojik açıdan son derece sağlıklı ve pozitif olmasına karşılık hormonal nedenlerle erken ergenlik riski olan kız ve erkek çocuklarına rastlamak mümkündür.
Erken Ergenlik Nedir?
Erken ergenlik, biyolojik cinsiyeti belirleyen organ ve dokularda çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olarak bilinen ergenlik çağına giriş belirtilerinin, sekiz yaşından önce ortaya çıkması şeklinde özetlenebilir.
Erken ergenlik, ergenlik döneminin başlaması değil örneğin kızlarda adet döngüsü başlamadan önce tüylenme, vajinal akıntı veya meme dokusunda büyüme gibi ergenlik belirtilerinin beklenenden erken başlaması durumudur.
Ergenlik çağına giriş belirtileri olması gereken dönemden ne kadar evvel başlarsa ergenlik o kadar erken başlar ve erken dönemde de tamamlanır.
Vaktinden önce başlayan bu hızlı büyüme dönemi, hızlı ve kısa sürede tamamlandığında çocuklarda boy kısalığı, kilo kontrol sorunları ve benzeri problemlerin oluşması yüksek bir olasılıktır.
Erken Ergenliğin Zararları
Ergenlik doğru zamanda başlayıp normal seyrinde devam ettiği ve tamamlandığı takdirde, akranları ile aynı dönemde bu değişim ve dönüşüm sürecini geçiren çocuk için bu dönem biyolojik ve psikolojik açıdan daha sağlıklı bir şekilde atlatılır.
- Erken ergenlik her şeyden önce çocuğun içinde olduğu sosyal çevredeki günlük hayatını, iletişim ve ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Çocuklar arasında “farklı” olmak genellikle bir takım sosyal ve psikolojik zorluklara yol açar.
- Psikolojik etkilerinin dışında erken ergenlik özellikle yetişkin dönemde boy kısalığı, fazla kilo, kadınlarda büyük meme ve buna bağlı olarak ortopedik ağrılar ve duruş bozukluğu gibi hayat kalitesini olumsuz etkileyen sonuçlar doğurmaktadır.
- Hormonal yapının bu şekilde erken gelişmesi üreme sistemlerini ve cinsel sağlığı bozabilir.
- Karaciğerde yağlanma, insülin direnci ve obezite de gene erken ergenlik nedeniyle ortaya çıkabilecek başlıca sağlık sorunları olarak, ergenliğin olası zararları bakımından uzmanlar tarafından dikkat çekilen vakalardır.
Kız Çocuklarında Erken Ergenlik
Hormonal yapıları gereği kız çocukları normal koşullarda erkek çocuklarından bir iki sene daha önce ergenliğe adım attarlar ve bu nedenle de erken ergenlik kız çocuklarında daha sık karşımıza çıkar.
Son yıllarda yapılan çok sayıda araştırma, tüm dünyada ergenliğe giriş yaşının özellikle kız çocukları arasında düştüğünü ve erken ergenliğin kız çocuklarını daha fazla etkilediğini ortaya koyar niteliktedir.
Tüylenme ile başlayan erken ergenlik belirtilerine, epilasyon gibi kozmetik çözümler bulmak yaygın çare olarak tercih edilmektedir fakat bu durumda asıl yapılması gereken çocuğun bir hekim tarafından kontrol edilmesi ve eğer erken ergenlik durumu söz konusu ise buna uygun bir beslenme ve egzersiz planı ile birlikte, tedavi sürecine başlamaktır.
Erkek Çocuklarında Erken Ergenlik
Kız çocuklarına oranla erkek çocuklarında daha az rastladığımız bir durum olsa da özellikle obezitenin etkisi ile erken ergenlik erkek çocuklarında da gelişim sürecini tehdit etmektedir.
Yetişkinlik çağında boy kısalığı, jinekomasti, obezite gibi sorunlar yaşanmaması için erken ergenlik belirtileri dikkate alınmalı, gerekli tedavilerin yapılması ve sağlıklı bir yaşam biçimi edinebilmesi için çocuğa yardımcı olmak gerekir.
Erkeklerde ergenlik döneminden salgılanan hormonlar saç dökülmesinden tutun da akne sorunlarına kadar ileriki yaşlarda kişinin hayatını olumsuz etkileyebilecek birçok soruna yol açabilen, önemli bir sağlık sorunudur.
Erken Ergenliğe Neden Olan Yiyecekler
Erken ergenlik ile beslenme arasındaki ilişkiyi çözmek aslında son derece basit ve sadece gözlem yaparak bile hangi besinlerin çocuklarda erken ergenliği tetiklediğini tespit etmek mümkün.
Çocuklarda obezite gibi yaygın bir tehlikeye yol açan sağlıksız yiyecekler, aynı zamanda erken ergenliğe neden olan yiyeceklerdir diyebiliriz:
- Rafine şeker ve rafine şeker içeren tüm yiyecekler
- Paketli gıdalar
- GDO içeren mısır ve soya gibi gıdalar ve bunları içeren paketli gıdalar
- Kışın da tüketilmeye devam edilen hormonlu sebze ve meyveler
- Rafine un ve rafine unlu mamüller
- Fastfood
- Büyüme hormonu bakımından zengin süt ve süt ürünleri, hayvansal gıdalar
Erken Ergenlik ve Beslenme
İyi haber şu ki, sağlıklı beslenme ile erken ergenliği tam olarak durduramasak bile önemli ölçüde yavaşlatabiliriz.
Klinik gözlemlerimize dayanarak çocuklarda erken ergenlik ile birlikte çocuklarda obezite başlangıcı ve/veya obezitenin, eş zamanlı olarak ortaya çıktığını söyleyebiliriz.
Obezite veya Pre Obezite şikayeti ile beslenme uzmanıyla çalışmaya başlayan çocukların aynı zamanda erken ergenlik belirtileri taşıdığını, çoğu zaman kilo verme sürecinde aileler ile birlikte tespit ediyoruz. Bu durumda da açıkça anlaşılacağı üzere çocuklarda sağlıklı beslenme ve ideal kilo aralığında olmak ergenliğe geçiş döneminde birçok bakımdan hayli önemli.
Bu nedenle erken ergenlik belirtileri, çocuklarda beslenme danışmanlığının doğal olarak alanına dahil oluyor ve çoğu zaman bir taşla iki elma vurmuş oluyoruz. Yani hem çocuklarda zayıflama protokolü ile obeziteyi tedavi ediyoruz hem de erken ergenlik belirtilerini yavaşlatmış oluyoruz.
Sağlıklı beslenen, kilo vermeye başlayan ve obezite sınırından uzaklaşan çocuklarda erken ergenlik belirtileri başlamış olsa dahi yavaşlıyor ve çoğu zaman normal kabul edilen yaş aralığında ergenliğe geçiş yapabiliyorlar.
Pınar Demirkaya, deneyimli bir beslenme uzmanı olarak kendi beslenme ve danışmanlık merkezinde, danışanlarının ideal vücut ağırlığına ve sağlıklı beden durumlarına kavuşması için çalışmalarını sürdürmektedir.
- Magnezyumun Farklı Formları ve Faydaları - 19 Kasım 2024
- Diyetin İlk Haftası Neden Kabızlık Yaşanır? - 16 Kasım 2024
- İnatçı Karın Yağları için Ne Yapmalıyım? - 13 Kasım 2024